Uprkos jakoj koncentraciji neprijateljske sile i teroru ustaša i Nemaca, Zagreb je za čitavo vreme rata bio poprište intenzivne antifašističke borbe pod vođstvom Komunističke partije Jugoslavije. Broj Zagrepčana koji su se borili u NOV i PO Jugoslavije kreće se oko 50,000, od čega su bili omladinci.
U završnim operacijama za oslobođenje zemlje, Zagreb su 8. i 9. maja 1945. godine oslobodile 45., 28. i 39. divizija Druge armije, te neke jedinice Prve armije.
Povodom 30-ogodišnjice oslobođenja grada,